Tarhana Çorbasını Tercih Edenlere Not: Tüketim Öncesi İki Defa Düşünmek Gerek.

Uzman Diyetisyenden Tartışma Yaratan Tarhana Çorbası Uyarısı: “Hastalar ve Bazı Durumlar İçin Sakıncalı”
Özellikle kış aylarında sofraların vazgeçilmezi olan tarhana çorbası, Anadolu, Balkanlar ve Orta Asya gibi geniş bir coğrafyada farklı yapım şekilleriyle tüketilen, sağlıklı olduğu bilinen geleneksel bir lezzettir. Türkiye’den Yunanistan’a, Kıbrıs’tan Bosna Hersek’e kadar yayılan bu çorba, Orta Asya’dan Osmanlı Saray mutfaklarına kadar taşınmış ve yüzyıllardır sabah kahvaltılarının ve ana yemeklerin öncesinde yer almıştır. Yaz aylarında büyük bir özenle hazırlanan tarhana, kış sofralarını zenginleştirmektedir.

Ancak, Anadolu mutfağının bu temel taşıyla ilgili, Uzman Diyetisyen Işın Sayın’dan İHA’ya tartışma yaratacak bir açıklama geldi. Bebeklerin ilk ek gıdalarından biri olarak görülen ve içeriğindeki domates, yoğurt ve biber sayesinde besleyici olduğu düşünülen tarhana hakkında Uzman Diyetisyen Işın Sayın bilinmeyenleri dile getirdi.

“Tarhanadaki Beyaz Unun Sakıncaları, Faydalı İçeriği Bastırıyor”

Uzm. Dyt. Işın Sayın, temelinde beyaz un bulunduran tarhana çorbasıyla ilgili çarpıcı yorumlarda bulundu:

“Evet, tarhanada domates ve yoğurt mevcuttur; ancak beyaz unun baskınlığı o kadar yüksektir ki, bir çorba kaşığı tarhanaya karşılık bir su bardağı su bile bazen yetersiz kalır. Gerçekçi olmak gerekirse, yararlı bileşenlerden çok, beyaz unun olumsuz etkilerinden bahsetmek mümkündür. Toplumun ezbere kabul ettiği bir bilgiyi değiştirmek güçtür. Fakat tarhanayı daha sağlıklı bir hale getirmek için öncelikle beyaz unu yakından incelemeliyiz.”

Sayın, buğday tanesinin tüm liflerinden, faydalı kısımlarından ve hatta ruşeyminden ayrıştırılarak, öğütülerek ve içine kanserojen beyazlatıcı bileşikler eklenerek elde edilen beyaz unun risklerine değindi.

İlaç Tedavisini Etkisizleştirebilir ve “Reaktif Hipoglisemi” Belirtilerini Tetikleyebilir

Diyetisyen Sayın, toplumda yaygın olan insülin direnci ve hipoglisemi sorunlarına dikkat çekerek, bu hastalıkların tedavisinde kullanılan ilaçların (oral antidiyabetikler vb.) beyaz unlu çorbalarla birleştiğinde tedavi edici etkisinin azaldığını ve ilaçların yan etkilerinin şiddetlendiğini belirtti. Dahası:

“Tatlı tüketimini kestiğinizi düşünseniz bile, beyaz undan yapılan bu çorba sinsice, tatlı hissi vermeden kan glikoz seviyenizi olumsuz etkilemektedir.”

“Hastalara Tarhana Çorbası Sunmayın!” Uyarısı

Nekahat dönemindeki hastalara geleneksel olarak verilen tarhana çorbasının, geleneksel yöntemlerle pişirildiğinde bazı rahatsızlıklara yol açabileceğini ifade eden Uzm. Dyt. Sayın, şunları kaydetti:

“Toplumun geniş bir kesiminde, tarhana tüketimini takip eden saatlerde aniden şiddetli acıkma, tatlı veya unlu mamul yeme isteği, tahammülsüzlük, uyku bozuklukları, halsizlik, zihinsel bulanıklık, sinirlilik ve duygusal alınganlık gibi reaktif hipoglisemiye özgü belirtiler ortaya çıkabilmektedir. Tarhana ve beyaz unlu çorbalar, sadece insülin direnci ve hipoglisemi hastaları için değil; adet düzensizliği yaşayanlar, antidepresan, kortizonlu ilaç tedavisi görenler, menopoz ve polikistik over sendromu sürecindekiler ve hareketsiz yatan hastalar için de kimyasal yapılarının ilgili durumlarla uyumsuz olduğu aşikârdır. Ayrıca, bebekler ve çocuklar açısından da besleyici değerinin yetersiz olduğunu söylemek zorundayız.”

Tarhanayı Kurtarma Yöntemi ve Yeni Pişirme Tekniği

“El emeği göz nuru tarhanalarımızı çöpe mi atacağız?” sorusunu soran Uzm. Dyt. Işın Sayın, “Elbette ziyan etmeden kurtarabiliriz,” diyerek bir çözüm önerdi. Beyaz unun kanda glikoza dönüşmesini önlemek/geciktirmek ve besin kalitesini artırmak için ilave malzemeler ve yeni bir pişirme tekniği geliştirilebileceğini ifade etti.

Sayın, tarhana çorbasının daha sağlıklı pişirilme yöntemini ve eklenmesi gerekenleri şöyle sıraladı:

Malzemeler rastgele ve üst üste çok derin bir tencereye eklenir, el blenderından geçirilerek karıştırılır ve kaynatılır. Piştikten sonra, kaseye alındığında üzerine 1 tatlı kaşığı ruşeym eklenir (ruşeymin besin değerini pişirerek düşürmemek gerekir). Eklenecek malzemeler: 1 çorba kaşığı (kepek / tam buğday / tam çavdar unundan biri), 4 çorba kaşığı ev yapımı toz tarhana, 5 su bardağı su, 1 çorba kaşığı yoğurt, 1 çay bardağı süt, 1 çorba kaşığı tepeleme kuru nane, 2 çorba kaşığı tereyağı, 1 çorba kaşığı zeytinyağı, 1 çorba kaşığı tuzsuz kırmızı biber salçası, 1 çorba kaşığı tuzsuz domates salçası, 1 tatlı kaşığı kekik, 1 çay kaşığı ucuyla kimyon.

Karşıt Görüşler de Mevcut

Uzman Diyetisyen Işın Sayın’ın “hastalara tarhana çorbası vermeyin” ikazına karşı çıkan araştırmacılar da bulunmaktadır. Bu araştırmacılara göre tarhana çorbasının bilinen diğer faydaları şunlardır:

Şeker hastalığına karşı olumlu etkileri vardır.

Sindirim sistemini düzenler.

Tansiyonu düşürmeye destek olur.

Kemikleri güçlendirir.

Yorgunluğu giderir.

Cildi ve saçları korur ve güzelleştirir.

Bebeklerin beslenme ihtiyaçlarını karşılamaya yardımcı olur.

ÖNEMLİ NOT: HER ZAMAN ÖNCELİKLE DOKTORUNUZA DANIŞINIZ.